وقایع کربلا در یوسفیه حاج میرزا هادی نایینی

مرثیه در ادب فارسی سابقه ای دیرینه دارد. سرودن مراثی و مناقب برای ائمهٔ اطهار، به ویژه امام حسین (ع)، در دورهٔ صفویه و قاجار رونق بسیار داشت. حمایت دربار از سوگ سروده های مذهبی سبب شد بسیاری از شاعران و نویسندگان در این زمینه طبع آزمایی کنند. یکی از مرثیه سرایان پرکار و کم شناختهٔ دوره قاجار حاج میرزا هادی نایینی است که در قرن سیزدهم هجری قمری می زیست. از زندگی وی اطلاعات دقیقی در دست نیست، ولی آثار فراوانی از وی به جا مانده است. این پژوهش ویژگی های یوسفیه، اثر میرزا هادی نایینی را بررسی می کند. وی این اثر را در بیست مجلس نوشته و به نظام الدوله معروف به صدر تقدیم داشته است. نثر نایینی در متن، ساده و در مقدمه به آرایه های ادبی آراسته است. مؤلف در یوسفیه، داستان حضرت یوسف (ع) را با وقایع جان سوز کربلا تطبیق و تلفیق کرده، در آخر هر مجلس دربارهٔ امام حسین (ع) و خاندانش مرثیه سرایی می کند. نایینی در بخش های منظوم و منثور اثر خود بر اثبات برتری شخصیت های واقعهٔ کربلا، به ویژه امام حسین (ع)، تأکید می ورزد. مطالعهٔ مرثیه های نایینی برای بررسی سیر تطور مرثیه سرایی در ایران لازم می نماید.